Μήπως το Υπουργικό Συμβούλιο «εξαγοράζει» την Επιτροπή Πολιτογραφήσεων;
Μήπως το Υπουργικό Συμβούλιο «εξαγοράζει» την Επιτροπή Πολιτογραφήσεων;
Στην χθεσινή έκδοση της Επίσημης Εφημερίδας της Δημοκρατίας δημοσιεύθηκε μία απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (ΥΣ) με ημερομηνία 04/11/2020 που έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. (Αρ. Απόφασης 90.290 της 4.11.2020).
Με δύο λόγια,το ΥΣ αποφάσισε – στην πράξη – να τριπλασιάσει την αποζημίωση του προέδρου της Ερευνητικής Επιτροπής για τις Πολιτογραφήσεις, και να αυξήσει την αποζημίωση των μελών της, ενώ το ίδιο το ΥΣ είναι η ελεγχόμενη οντότητα. Αυτή η εξέλιξη είναι νομικά κολάσιμη και πλήττει καίρια την ανεξαρτησία της Ερευνητικής Επιτροπής.
Η Ερευνητική επιτροπή για τις πολιτογραφήσεις διορίστηκε στις 07/09/2020 (Κ.Δ.Π. 406/2020).
Η αμοιβή της Επιτροπής κατά τον χρόνο διορισμού της καθοριζόνταν από εγκύκλιο του Υπουργού Οικονομικών με αριθμό 1511, ημερ. 13/01/2015.(η Εγκύκλιος)
Στην Εγκύκλιο αναφέρεται honorarium αποζημίωση, δηλαδή τιμητική αποζημίωση. Δεν πρόκειται για μισθό. Τα μέλη των Ερευνητικών επιτροπών προσφέρουν μία υπηρεσία προς τη πολιτεία και αυτή τους ανταμοίβει με μία τιμητική αποζημίωση για το χρόνο τους και τη διάθεση τους να υπηρετήσουν το δημόσιο συμφέρον.
Στην Εγκύκλιο η αμοιβή των μελών των Ερευνητικών Επιτροπών είχε δύο στοιχεία:
Πρώτον, ανώτατο όριο πληρωμής €10,000 ανεξαρτήτως των μηνών έρευνας και
Δεύτερον, τα μέλη ερευνητικής επιτροπής που ήταν εν ενεργεία κρατικοί αξιωματούχοι λάμβαναν μειωμένη αποζημίωση εάν και εφόσον εργάζονταν εκτός του κανονικού ωραρίου.
Ποιο συγκεκριμένα η αμοιβή ήταν ως εξής:
- Για έρευνες που απαιτούν μέχρι ένα μήνα να ολοκληρωθούν €3,500,
- Για έρευνες που απαιτούν μέχρι δύο μήνες να ολοκληρωθούν €7,000,
- Για έρευνες που απαιτούν πάνω από δύο μήνες να ολοκληρωθούν €10,000.
Άρα, για μία έρευνα που θα χρειαστεί π.χ. 9 μήνες να ολοκληρωθεί ο πρόεδρος και τα μέλη θα λάμβαναν από €10.000 έκαστος. Π.χ για την έρευνα του Συνεργατισμού που πήρε 8 μήνες ο κ. Αρέστη έλαβε €10,000 ως αποζημίωση.
Επίσης, με βάση την Εγκύκλιο, τα μέλη ερευνητικής επιτροπής που είναι κρατικοί αξιωματούχοι θα λάμβαναν αποζημίωση μόνο εάν απασχολούνταν εκτός του κανονικού ωραρίου τους με ανώτατο όριο το 50% της αντίστοιχης τιμητικής αποζημίωσής των ιδιωτών, συνταξιούχων κρατικών υπαλλήλων και αξιωματούχων μελών.
Με την απόφαση του 04/11/2020, το ΥΣ έκανε ουσιαστικά τα εξής:
- Άλλαξε την αποζημίωση για το πρόεδρο και τα μέλη της Ερευνητικής Επιτροπής Πολιτογραφήσεων μόνο. Η απόφαση αφορά μόνο αυτή την συγκεκριμένη Επιτροπή.
- Το πρακτικό αποτέλεσμα της απόφασης είναι ότι τριπλασιάστηκε η αποζημίωση του προέδρου της Επιτροπής. Αυτό διότι, ήταν προβλεπτό εξ, αρχής ότι ο χρόνος που θα χρειαζόταν η συγκεκριμένη Επιτροπή για να περατώσει το έργο της, με βάση τους όρους εντολής, θα εξαντλούσε και τους 9 μήνες. Αυτό νομίζω ήταν εύκολα προβλεπτό. Συνεπώς ο πρόεδρος της Επιτροπής με βάση την Εγκύκλιο θα λάμβανε €10.000 συνολικά. Με την νέα απόφαση του ΥΣ, εάν η Επιτροπή χρειαστεί 9 μήνες, θα λάβει €30,000 συνολικά.
- Επιπλέον, με την απόφαση του ΥΣ διπλασιάζεται και η αποζημίωση των μελών της Επιτροπής που είναι όλοι εν ενεργεία κρατικοί αξιωματούχοι. Με βάση την Εγκύκλιο θα λάμβαναν αποζημίωση μόνο εάν απασχολούνταν εκτός του κανονικού ωραρίου τους με ανώτατο όριο το 50% της αντίστοιχης τιμητικής αποζημίωσής των ιδιωτών, συνταξιούχων κρατικών υπαλλήλων και αξιωματούχων μελών. Αυτή η πρόνοια τώρα καταργείται ειδικά για μέλη της Επιτροπής Πολιτογραφήσεων.
Κατά τη γνώμη μου τίθεται τεράστιο ζήτημα τάξης από το ότι το ΥΣ διπλασιάζει ή τριπλασιάζει την αμοιβή του προέδρου και των μελών της Επιτροπής, μετά το διορισμό τους, τη στιγμή που το ΥΣ ειναι ελεγχόμενη οντότητα. Αυτό πλήττει το τεκμήριο ανεξαρτησίας της Επιτροπής. Πως είναι δυνατόν ο ελεγχόμενος να τριπλασιάζει την αμοιβή αυτού που ελέγχει, μετά το διορισμό του και όταν η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη;
Επιπλέον και ανεξάρτητα από το πιο πάνω , το ΥΣ έλαβε παράνομα αυτή την απόφαση διότι με βάση το άρθρο 9 του Νόμου , η πίστωση έπρεπε να εγκριθεί από τον Γενικό Εισαγγελέα και να πληρωθεί από κονδύλι της Γενικής Εισαγγελίας , αφού είναι ο Γενικός Ειαγγελέας που διόρισε την Επιτροπή και όχι το ΥΣ.
Ακόμα τίθεται ένα σοβαρό ερώτημα. Γιατί καταργήθηκε η πρόνοια αποζημίωσης για τους εν ενεργεία κρατικούς αξιωματούχους; Όπως είναι γνωστό και τα 3 μέλη της Επιτροπής πλην του προέδρου, είναι εν ενεργεία κρατικοί αξιωματούχοι και συνεχίζουν να εργάζονται και να αμοίβονται από τις υπηρεσίες τους. Δηλαδή ενώ πριν, οι εν ενεργεία κρατικοί αξιωματούχοι πληρώνονταν μόνο εάν εργάζονταν εκτός του κανονικου τους ωραρίου και με το 50% της αμοιβής του μη κρατικού ή συνταξιούχου αξιωματούχου, αυτή η πρόνοια καταργήθηκε. Τώρα τα μέλη πληρώνονται το ίδιο με τον πρόεδρο και ανεξάρτητα εάν εργάζονται στις υπηρεσίες τους ή όχι.
Δεν θεωρώ το ύψος των αμοιβών ως παράλογο. Αντίθετα, κατά τη γνώμη μου, είναι εύλογο και δικαιολογημένο. Όμως, και ο Γενικός Εισαγγέλεας και τα μέλη της Επιτροπής γνώριζαν ότι ήταν αδύνατο να παραδοθεί πόρισμα σε τρεις μήνες. Ηταν, και είναι , προφανές ότι θα εξαντλήσουν τους 9 μήνες που επιτρέπει ο Νόμος. Άρα έπρεπε να καθορίσουν το θέμα της αποζημίωσης εξ αρχής και όχι στην πορεία.
Εν κατακλείδι εκείνο που κατακρίνω είναι ότι δεν είναι δυνατόν ο ελεγχόμενος να αλλάζει ευνοικότερα την αμοιβή αυτού που τον ελέγχει μετά το διορισμό. Αυτό πλήττει συνθέμελα την ανεξαρτησία της Επιτροπής. Θα μπορούσε αυτό να αποφευχθεί εάν εφαρμοζόταν το άρθρο 9 του Νόμου και καθοριζόταν εξ αρχής ότι την αμοιβή της Επιτροπής την καθόριζε το διορίζον όργανο που είναι ο Γενικός Εισαγγελέας.
Επίσης δεν αντιλαμβάνομαι γιατί έπρεπε να αλλάξει η πρόνοια για την αμοιβή των μελών που είναι εν ενεργεία αξιωματούχοι του κράτους. Εάν εργάζονται εκτός κανονικού ωραρίου καλώς υπήρχε πρόνοια για να αμοίβονται. Όμως, εάν εργάζονται στην Επιτροπή εντός του ωραρίου της υπηρεσίας τους, γιατί ο φορολογούμενος να πληρώνει και για τα δύο;