Διαζύγιο διαδικτυακά. Με i-Justice & χωρίς κανένας να πάει Δικαστήριο!

Διαζύγιο διαδικτυακά. Με i-Justice & χωρίς κανένας να πάει Δικαστήριο!

Αν πριν δύο χρόνια τολμούσα να πω σε οποιοδήποτε συνάδελφο δικηγόρο ότι θα ήταν δυνατόν να καταχωρηθεί και να διεκπεραιωθεί στην Κύπρο διαδικασία λύσης του γάμου στο Οικογενειακό Δικαστήριο, χωρίς κανένας διάδικος να πατήσει το πόδι του στο Δικαστήριο, σίγουρα θα το θεωρούσε ως ένα κακόγουστο αστείο. Να μην πω ότι θα έθετε και θέματα αντισυνταγματικότητας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.λ.π.

Και όμως,  ελέω κορονοϊού και lockdown αυτό που περιγράφω πιο πάνω είναι σήμερα, όχι μόνο εφικτό, αλλά το σύνηθες και αναμενόμενο.

Η διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία δύο χρόνια με πολλές αλλαγές τις οποίες υποχρεωθήκαμε να εισάξουμε και εφαρμόσουμε λόγω της πανδημίας. Αλλαγές οι οποίες θα έπρεπε να γίνουν εδώ και χρόνια αλλά δυστυχώς δεν έγιναν για πολλούς λόγους που δεν θα αναφέρω εδώ. Είναι γνωστά.

Το σημαντικό είναι ότι έγιναν τομές και αυτές πρέπει να πιστωθούν σε όλους όσους συνείσφεραν (κυβέρνηση, Βουλή των Αντιπροσώπων, Δικαστήρια και Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο)

Έτσι,  πολλές δικαστικές διαδικασίες οι οποίες γίνονται σήμερα, γρήγορα και ηλεκτρονικά, για να γίνουν τα ίδια πράγματα πριν δύο χρόνια χρειαζόταν η σπατάλη τεράστιου δικαστικού χρόνου και ανθρωποωρών από δικηγόρους, διαδίκους και προσωπικό δικαστηρίων.

Επανέρχομαι στη περίπτωση των διαζυγίων.

Για να κατανοήσουμε το μέγεθος της αλλαγής που επήλθε, θα περιγράψω πως γινόταν η δικαστική διαδικασία λύσης του γάμου στο Οικογενειακό Δικαστήριο πριν την εισαγωγή του i-Justice και πως γίνεται σήμερα.

Η συντριπτική πλειοψηφία των διαζυγίων στην Κύπρο εκδίδονται με συμφωνία και των δύο συζύγων. Επειδή όμως δεν έχουμε ακόμα διαδικασία λύσης του γάμου όπως συνήθως περιγράφεται ως «κοινή συναίνεση», αναγκαστικά πρέπει ένας εκ των δύο συζύγων να είναι Αιτητής που επιζητεί την λύση του γάμου και καταφεύγει στο Δικαστήριο με Αίτηση Διαζυγίου με αντίδικο τον άλλο σύζυγο που ονομάζεται Καθ’ ου η Αίτηση. Ο Καθ’ ου η Αίτηση, όταν το διαζύγιο είναι συμφωνημένο, συνήθως δεν ορίζει δικηγόρο, ούτε εμφανίζεται στο Δικαστήριο. Έτσι το Δικαστήριο ακούοντας την  μαρτυρία της πλευράς του Αιτητή εκδίδει το διαζύγιο.

Άρα στο παρόν, περιγράφω την περίπτωση εκείνη που οι σύζυγοι συμφωνούν να χωρίσουν και καταχωρεί την Αίτηση Διαζυγίου ο ένας και ο άλλος δεν εμφανίζεται στο Δικαστήριο.

Πριν την υιοθέτηση του i-Justice

Πριν την υιοθέτηση του i-Justice η διαδικασία ήταν η εξής:

Καταρχάς θα έπρεπε ένας εκ των συζύγων να καταχωρίσει μέσω δικηγόρου Αίτηση Διαζυγίου. Για να γίνει αυτό έπρεπε να τυπωθούν 4 πρωτότυπα της Αίτησης. Ένα από αυτά έπρεπε να χαρτοσημανθεί με χαρτόσημα και δικηγορόσημα.

Στην συνέχεια ο δικηγόρος έπρεπε να επισκεφθεί το πρωτοκολλητείο του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας και να καταχωρήσει την Αίτηση. Θα λάμβανε αριθμό Αίτησης καθώς και την ημερομηνία που θα γινόταν η πρώτη εμφάνιση στο Δικαστήριο. Αυτή η ημερομηνία ήταν συνήθως 1, 2 μήνες μετά. Ακολούθως,  θα έκανε πιστά αντίγραφα της Αίτησης για επίδοση.

Στην συνέχεια θα έδινε την Αίτηση στον επιδότη του για να την επιδώσει στον αντίδικο.

Ο επιδότης θα επέδιδε την Αίτηση και θα έβαζε αντίγραφο της επίδοσης στην θυρίδα του δικηγόρου στο Επαρχιακό Δικαστήριο.

Ο δικηγόρος έπρεπε να πάρει την επίδοση από τη θυρίδα του στο Επαρχιακό Δικαστήριο και να την καταθέσει στο Οικογενειακό Δικαστήριο που βρίσκεται σε άλλη τοποθεσία στη Λευκωσία (άλλο ζήτημα αυτό…)

Όπως είναι το σύστημα μας θα πρέπει να δοθεί μαρτυρία στο Δικαστήριο για να μπορεί το Δικαστήριο να εκδώσει το διαζύγιο.

Συνεπώς, πριν το i- Justice, θα έπρεπε ο δικηγόρος του Αιτητή να πάει αυτοπροσώπως στο Δικαστήριο κατά την πρώτη εμφάνιση, που ανάφερα πιο πάνω, και να ζητήσει από το Δικαστήριο να ορίσει την υπόθεση για Ακρόαση.

Την ημέρα της Ακρόασης θα έπρεπε ο δικηγόρος να εμφανιστεί μαζί με τον πελάτη του στο Δικαστήριο.

Κατά συνέπεια δικηγόρος και πελάτης έπρεπε να μεταβούν στο Οικογενειακό Δικαστήριο, να περιμένουν σειρά να ακουστούν από τρεις Δικαστές.

Ο πελάτης έπρεπε να δώσει σύντομη προφορική μαρτυρία και να επιβεβαιώσει τα γεγονότα της Αίτησης. Τα τελευταία χρόνια το Οικογενειακό Δικαστήριο αποδέχεται γραπτές δηλώσεις των μαρτύρων, δηλαδή αντί ο Αιτητής να τα πει προφορικά κατατίθετο μία σύντομη γραπτή δήλωση από το μάρτυρα ο οποίος την υιοθετούσε.

Στην συνέχεια το Δικαστήριο εξέδιδε την απόφαση λύσης του γάμου.

Ο δικηγόρος έπρεπε τότε να ζητήσει από το βιβλίο διαταγμάτων την σύνταξη της απόφασης επικολλώντας τα ανάλογα χαρτόσημα και να  επισκεφθεί άλλη μέρα το Οικογενειακό Δικαστήριο να παραλάβει το διάταγμα διαζυγίου.

Βλέπουμε λοιπόν ότι αυτή η απλή  διαδικασία απαιτούσε τουλάχιστον πέντε επισκέψεις του δικηγόρου στο Δικαστήριο, μία του πελάτη, φτύσιμο-κόλλημα χαρτοσήμων, αυτοκίνητα, κίνηση, χώρο στάθμευσης, αναμονή κλπ. Δηλαδή, τεράστιο χρόνο σε διαδικαστικά ζητήματα.

Πως γίνεται η διαδικασία σήμερα;

Με τις αλλαγές που έχουν γίνει με την εισαγωγή του i-Justice αλλά και την ψήφιση του Νόμου που επιτρέπει στους δικηγόρους να επάγουν όρκους, η διαδικασία μπορεί να γίνει χωρίς ο πελάτης ή ο δικηγόρος να πατήσουν το πόδι τους στο Δικαστήριο.

Ειδικότερα:

Η Αίτηση Διαζυγίου συντάσσεται κανονικά όπως πριν από το δικηγόρο στο γραφείο του.

Τυπώνεται μόνο μία φορά, υπογράφεται, σαρώνεται και ανεβαίνει στο i-Justice.

Ο δικηγόρος πληρώνει με την πιστωτική κάρτα τα τέλη καταχώρισης και γλυτώνει το φτύσιμο και κόλλημα χαρτοσήμων.

Στην συνέχεια, ο πρωτοκολλητής του Οικογενειακού Δικαστηρίου, συνήθως εντός 30 λεπτών, δίνει αριθμό στην Αίτηση, ημερομηνία πρώτης εμφάνισης , και ανεβάζει στο σύστημα πιστό αντίγραφο της Αίτησης με τη σφραγίδα του Δικαστηρίου.

Ο δικηγόρος τυπώνει, από το γραφείο του, τα πιστά αντίγραφα και τα δίνει στον επιδότη για επίδοση.

Ο επιδότης επιδίδει την Αίτηση στον αντίδικο σύζυγο και την επιστρέφει στο δικηγόρο.

Ο δικηγόρος ανεβάζει την επίδοση στο i-Justice.

Δύο ημέρες πριν την ημέρα που είναι ορισμένη η υπόθεση για πρώτη εμφάνιση, ο δικηγόρος ζητά με email από το Δικαστήριο να οριστεί η υπόθεση για Ακρόαση κάτι που γίνεται τις επόμενες μέρες. Το Δικαστήριο ενημερώνει ηλεκτρονικά μέσω ανάρτησης στο διαδίκτυο την νέα ημερομηνία.

Ο δικηγόρος συντάσσει την ένορκη δήλωση του πελάτη του. Προσκαλεί στο γραφείο τον πελάτη του και ένα συνάδελφο δικηγόρο ο οποίος είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο ορκιζόντων δικηγόρων. Γίνεται κανονικά ο όρκος όπως θα γινόταν από τον πρωτοκολλητή στο Δικαστήριο χωρίς όμως χαρτόσημα κλπ.

Η ένορκη δήλωση σαρώνεται, ανεβαίνει στο i-Justice και πληρώνονται τα τέλη της ένορκης δήλωσης με πιστωτική κάρτα.  Ενημερώνεται σχετικά το Δικαστήριο με email.

Το Δικαστήριο επιλαμβάνεται της υπόθεσης την ημέρα που είναι ορισμένη, και εάν δεν υπάρχει οποιοδήποτε θέμα τότε το διάταγμα διαζυγίου θα αναρτηθεί στη μερίδα της υπόθεσης στο i-Justice σε λίγες μέρες.

Ο δικηγόρος θα τυπώσει το διάταγμα και θα το στείλει με email στο πελάτη του.

Η πιο πάνω διαδικασία γίνεται χωρίς καμία επίσκεψη δικηγόρου στο Δικαστήριο, χωρίς ο πελάτης να χρειαστεί να περάσει από μία αγχώδη διαδικασία και το πιο σημαντικό χωρίς να σπαταληθεί χρόνος του Δικαστηρίου ή των δικηγόρων σε απλές διαδικασίες.

Λέω συχνά ότι με όλα τα κακά που έφερε η πανδημία, την Κυπριακή Δικαιοσύνη την έχει ωφελήσει, διότι υποχρεωθήκαμε να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία της εποχής μας για να κάνουμε πράγματα που έπρεπε να γίνονταν, εδώ και χρόνια, χρησιμοποιώντας την κοινή λογική. Η πανδημία και η ανάγκη μας επέβαλε να βγούμε με το έτσι θέλω από το καβούκι του συντηρητισμού και να κάνουμε τα αυτονόητα.

Έχουμε αρκετό δρόμο ακόμα, όμως το παράδειγμα των διαζυγίων καταδεικνύει το πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα προς όφελος του πολίτη, των δικηγόρων αλλά και της απονομής της Δικαιοσύνης.