Του «Γενικού» ή «Γενικός»;
Του «Γενικού» ή «Γενικός»;
Στις 20/02/2023 εκδόθηκαν δύο αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου (ΑΔ), σε προσφυγές που καταχώρησε ο Γενικός Ελεγκτής κατά του Υπουργείο Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ) και της Βουλής των Αντιπροσώπων (ΒτΑ).
Παραθέτω αντίγραφο και των δύο αποφάσεων στο τέλος αυτού του κειμένου.
Το ζήτημα αφορούσε διαφωνία του Γενικού Ελεγκτή ως προς τη περιγραφή του Βοηθού Γενικού Ελεγκτή.
Προέκυψε ως εξής:
Τα άρθρα 115 και 117 του Συντάγματος, στο Ελληνικό κείμενο, περιγράφουν τον Βοηθό ως «Βοηθό Γενικού Ελεγκτού»
Το Μάρτιο του 2022 ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας γνωμάτευσε ότι ο ορθός τίτλος της θέσης είναι «Βοηθός Γενικός Ελεγκτής» αντί «Βοηθός Γενικού Ελεγκτή»
Τον Απρίλιο του 2022 το ΥΠΟΙΚ εξέδωσε εγκύκλιο (αρ.1703) στην οποία καλεί τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους όπως χρησιμοποιούν το τίτλο «Βοηθός Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας» αντί «Βοηθός Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας» έτσι ώστε να γίνεται ορθή και ομοιόμορφη διατύπωση κατά τη χρήση του τίτλου του πιο πάνω αξιωματούχου σε όλα τα επίσημα έγγραφα.
Κατά της πιο πάνω απόφασης έκδοσης της εγκυκλίου προσέφυγε ο Γενικός Ελεγκτής ζητώντας την ακύρωση της δυνάμει του άρθρου 139 του Συντάγματος με κύριο επιχείρημα ότι καταστρατηγεί τα άρθρα 115 και 117 του Συντάγματος.
Τα άρθρα 115, 116 και 117 του Συντάγματος αφορούν την Ελεγκτική Υπηρεσία. Σε αυτά ο Βοηθός αναφέρεται ως «Βοηθός Γενικού Ελεγκτού»
Το άρθρο 139 του Συντάγματος προνοεί ότι το ΑΔ αποφασίζει οριστικά και αμετάκλητα επί οποιασδήποτε προσφυγής που αφορά σύγκρουση ή αμφισβήτηση εξουσίας ή αρμοδιότητας που εγείρεται μεταξύ οποιονδήποτε οργάνων ή αρχών της Δημοκρατίας.
Δηλαδή εάν κάποια όργανα της Δημοκρατίας διαφωνούν μεταξύ τους ως προς τις εξουσίες του, αρμόδιο για να επιλύσει τη διαφορά είναι το ΑΔ.
Ο Γενικός Ελεγκτής θεώρησε ότι η χρήση του όρου «Βοηθός Γενικός Ελεγκτής» αντί «Βοηθός Γενικού Ελεγκτή» στην εγκύκλιο αμφισβητούσε τις εξουσίες του για αυτό προσέφυγε στο ΑΔ.
(Παρεμβάλω εδώ ότι το ζήτημα έχει μεγάλη προϊστορία και ανάγεται στις κακές σχέσεις που υπάρχουν από την πρώτη στιγμή μεταξύ του νυν Γενικού Εισαγγελέα, Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα και Γενικού Ελεγκτή)
Στην συγκεκριμένη υπόθεση τέθηκαν διάφορες προδικαστικές ενστάσεις από τους δικηγόρους του ΥΠΟΙΚ.
Μία από αυτές ήταν ότι ο Γενικός Ελεγκτής δεν αποτελεί «όργανο» ή «αρχή» , ούτως ώστε να νομιμοποιείται στην άσκηση προσφυγής. Το ΑΔ αποφάσισε ότι ο Γενικός Ελεγκτής αποτελεί «όργανο» ή «αρχή» , και είχε κάθε δυνατότητα να ασκήσει την προσφυγή.
Το δεύτερο ζήτημα που τέθηκε προδικαστικά από το ΥΠΟΙΚ ήταν ότι δεν εντοπίζεται σύγκρουση ή αμφισβήτηση εξουσίας ή αρμοδιότητας εν τη έννοια του άρθρου 139 του Συντάγματος στη συγκεκριμένη περίπτωση.
To Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ως εξής:
- Για να υπάρχει ζήτημα προς εξέταση έπρεπε πρώτα και κύρια να υπάρχει σύγκρουση ή αμφισβήτηση εξουσίας ή αρμοδιότητας στα δύο όργανα.
- Δηλαδή, η εγκύκλιος θα έπρεπε απαρεγκλίτως να παραβιάζει, να συγκρούεται ή να θέτει υπό αμφισβήτηση τις εξουσίες ή τις αρμοδιότητες του προσφεύγοντος οργάνου, σε αυτή τη περίπτωση του Γενικού Ελεγκτή.
- Στην απουσία παραβίασης ή σύγκρουσης ή αμφισβήτησης της εξουσίας ή αρμοδιότητας του οργάνου τότε δεν ενεργοποιείται η εξουσία του ΑΔ.
- Η απλή διαφωνία μεταξύ οργάνων του κράτους χωρίς όμως να επηρεάζονται από συγκεκριμένη πράξη που έλαβε χώρα ή που πρόκειται να γίνει δεν ενεργοποιεί το άρθρο 139.
- Άρα, η διατύπωση των τίτλων των αξιωματούχων δεν οδηγεί σε διαφωνία, σύγκρουση ή αμφισβήτηση εξουσίας ή αρμοδιότητας διότι, η όποια εξουσία ή αρμοδιότητα δεν πηγάζει από τη λεκτική διατύπωση του τίτλου συγκεκριμένου αξιωματούχου ή την ορθή απόδοσή του. Όπως είπε το ΑΔ «Οι εξουσίες και αρμοδιότητες εκπορεύονται, εν προκειμένω, από το ίδιο το Σύνταγμα και υπήρξε και, ως προς τούτο, δεν υποδείχθηκε, ούτε βεβαίως οποιαδήποτε παρέμβαση ή αμφισβήτηση, είτε έμμεσα, είτε άμεσα».
- Συνακόλουθα η προσφυγή απορρίφθηκε.
Συνεπώς:
- Η περιγραφή του τίτλου από μόνη της δεν ενεργοποιεί το άρθρο 139 του Συντάγματος.
- Η περιγραφή του τίτλου από μόνη της δεν προσθέτει ούτε αφαιρεί εξουσίες από τον Βοηθό Γενικού Ελεγκτού. Δηλαδή είτε τον περιγράφεις Βοηθό Γενικό Ελεγκτή είτε Βοηθό Γενικού Ελεγκτού είναι το ίδιο και το αυτό.
- Το ΑΔ δεν είχε ενώπιον του υπόθεση που αμφισβητήθηκε η εξουσία του Γενικού Ελεγκτή ή αποδόθηκε στο Βοηθό Γενικού Ελεγκτή άλλη εξουσία από αυτή που του ανατίθεται στο Σύνταγμα. Όπως σημειώνει το ΑΔ με βάση το άρθρο 155 του Συντάγματος ο Γενικός Ελεγκτής προΐσταται της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και ο Βοηθός έπεται αυτού. Αυτό δεν τέθηκε υπό αμφισβήτηση.
- Για παράδειγμα, εάν η γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα ήταν ότι ο Βοηθός Γενικού Ελεγκτή έχει τις ίδιες εξουσίες με αυτές του Γενικού Ελεγκτή, τότε θα υπήρχε ζήτημα για να αποφασίσει το ΑΔ.
Και ένα προσωπικό σχόλιο:
Θεωρώ πως αυτή η αντιπαράθεση και σύγκρουση κάνει τεράστια ζημιά. Δεν είναι δυνατόν να αναλώνονται κορυφαίοι αξιωματούχοι της Πολιτείας που είναι ταγμένοι να υπηρετούν το τόπο σε υψηλά αξιώματα σε αυτού του είδους τις αντιπαραθέσεις. Ως πολίτες δεν μας ενδιαφέρει ο τίτλος ή η περιγραφή, μας ενδιαφέρει ο καθένας να υπηρετεί με βάση το Σύνταγμα.
Γνωρίζω και τους δύο και πρόκειται για αξιόλογους και σοβαρούς δημόσιους λειτουργούς για τους οποίους τρέφω σεβασμό και εκτίμηση. Έχω άποψη για το τι οδήγησε σε αυτή τη κατάσταση και την έχω αναφέρει και στους δύο. Αλλά δεν έχει σημασία. Ότι έγινε έγινε.
Δεν είναι ωραία εικόνα να βλέπουμε συνεχώς συγκρούσεις, αμφισβητήσεις, κατηγορίες, υπονοούμενα, που πηγάζουν, τολμώ να πω, από προσωπική πικρία και όχι υπηρεσιακή διαφωνία. Δεν μας ενδιαφέρει ως πολίτες το προσωπικό κομμάτι, δεν μας τιμά αυτή η εικόνα ως κράτος. Προκαλεί στους πολίτες τεράστια δυσφορία, λύπη και απογοήτευση.
Στο βαθμό που η κοινή γνώμη έχει την εντύπωση ότι αυτή η αντιπαράθεση θυμίζει εφήβους που παίζουν ππιριλιά και μαλλώνουν για τον κίττο, τους αδικεί και τους δύο….
Οι δύο αποφάσεις εδώ: