Οι δικαστές, οι δικηγόροι και το facebook.

Οι δικαστές, οι δικηγόροι και το facebook.

Μπορεί ένας δικαστής να είναι facebook friend με ένα δικηγόρο που εμφανίζεται ενώπιον του;

Στη Κύπρο ελάχιστοι είναι οι δικαστές που διατηρούν ενεργό προφίλ στο facebook. Επίσης όσοι είχαν λογαριασμό πριν διοριστούν δικαστές συνήθως τον κλείνουν μετά το διορισμό τους ή τον έχουν για στενό κύκλο friends.

Τι γίνεται όμως στη περίπτωση που δικηγόρος και δικαστής είναι friends στο Facebook; Αυτό αποτελεί κώλυμα για το δικαστή να εκδικάσει υπόθεση  στην οποία ο δικηγόρος εμφανίζεται ενώπιον του;

Στη γενέτειρα του Facebook, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το ζήτημα κρίθηκε σε εφετειακό επίπεδο πρόσφατα από το Ανώτατο Δικαστήριο της Πολιτείας της Φλώριδα ( Supreme Court of Florida) στην υπόθεση Herssein v. USAS.

Το ζήτημα αφορούσε το κατά πόσο ένας δικαστής ο οποίος ήταν φίλος στο facebook με δικηγόρο που χειριζόταν υπόθεση ενώπιον του όφειλε να εξαιρεθεί λόγω παραβίασης της αρχής της δίκαιης δίκης. Το ζήτημα τέθηκε από τον αντίδικο δικηγόρο ο οποίος καταχώρησε αίτηση εξαίρεσης.

Στην ένορκη δήλωση που συνόδευε την αίτηση εξαίρεσης που καταχωρήθηκε στο πρωτόδικο δικαστήριο ο αιτητής ανάφερε:

… «[b]ecause [the trial judge] is Facebook friends with Reyes, …[we] …, have well-grounded fear of not receiving fair and impartial trial. Further, based on [the trial judge] being Facebook friends with Reyes, I… believe that Reyes,  has influenced [the trial judge].

Η θέση επομένως ήταν ότι επειδή ο δικηγόρος και ο δικαστής ήταν φίλοι στο facebook,  αυτό δημιούργουσε εύλογα το φόβο στον αντίδικο ότι θα είχε δίκαια δίκη από τον δικαστή ο οποίος θα ήταν προκατειλημμένος.

Ο πρώτοδικος δικαστής απέρριψε την αίτηση και καταχωρήθηκε έφεση (petition for writ of prohibition όπως είναι η σωστή περιγραφή με βάση τη δικονομία του εν λόγω Δικαστηρίου).

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Florida στην απόφαση του απέρριψε την έφεση.

Το κείμενο της απόφασης είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον διότι το Δικαστήριο παραθέτει διάφορες προηγούμενες αποφάσεις επί του θέματος αλλά και διότι σχολιάζει τη θέση του Judicial Ethics Advisory Committee της Florida το 2009 η οποία απαγόρευε στους δικαστές να έχουν ως friends δικηγόρους στη σελίδα τους στο facebook. (σημειώνεται ότι 2010 άλλαξε αυτή η θέση του Judicial Ethics Advisory Committee.)

Παρομοίως, προηγούμενη απόφαση του εφετείου της Florida (4th District) στην υπόθεση Domville v. State, (2012), είχε κρίνει ότι η εξαίρεση δικαστή ήταν απαραίτητη όταν ο δικαστής ήταν friend στο facebook με τον κατήγορο.

Το Δικαστήριο στη συνέχεια  παραθέτει το κανόνα σε τέτοιες περιπτώσεις που είναι:

«The test for determining the legal sufficiency of motion for disqualification is whether «the facts alleged (which must be taken as true) would prompt reasonably prudent person to fear that he could not get fair and impartial trial.» … …. Our review of the facts focuses on «the reasonable effect on the party seeking disqualification, not the subjective intent of the judge.»

Αναφέρει επίσης:

» The issue in this case is therefore whether reasonably prudent person would fear that he or she could not get fair and impartial trial because the judge is Facebook friend with lawyer who represents potential witness and party to the lawsuit. At the outset, we note as general matter, that «allegations of mere friendship” with an attorney or an interested party have been deemed insufficient to disqualify judge.» …

Στην συνέχεια το Ανώτατο Δικαστήριο παραθέτει την απόφαση του εφετείου (5th district) στην υπόθεση Chace v. Loisel  η οποία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σε αυτή την υπόθεση, δικαστής οικογενειακού δικαστηρίου είχε στείλει αίτημα φιλίας στη γυναίκα που ήταν διάδικος , το οποίο απερρίφθει, από την ίδια τη γυναίκα. Σε αίτημα εξαίρεσης του κρίθηκε ότι όφειλε να εξαιρεθεί.

Εν πάση περιπτώσει όμως, το Δικαστήριο συμφώνησε με το σκεπτικό της  Chace για τα facebook friendships , ότι:

«A number of words or phrases could more aptly describe the concept, including acquaintance and, sometimes, virtual stranger. Facebook friendship does not necessarily signify the existence of close relationship. Other than the public nature of the internet, there is no difference between Facebook «friend» and any other friendship judge might have…»

Ακολούθως το Δικαστήριο κατέληξε ότι μία απλή φιλία στο facebook μεταξύ δικηγόρου και δικαστή δεν είναι λόγος εξαίρεσης.

Βάσισε την κατάληξη σε 3 λόγους:

Πρώτον, πολλοί έχουν χιλιάδες φίλους στο facebook,  πολλούς από τους οποίους δεν έχουν συναντήσει ποτέ. Επομένως το να είσαι φίλος με κάποιο δεν σημαίνει κατ” ανάγκη φιλία με την παραδοσιακή έννοια του όρου.

Δεύτερον, οι χρήστες του facebook πολλές φορές δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν ή να θυμηθούν ότι κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο είναι φίλος τους στο facebook.

Τρίτον, πολλοί φίλοι στο facebook επιλέγονται πολλές φορές στη βάση του αλγορίθμου του facebook και όχι στη βάση προσωπικών σχέσεων. Αναφέρει το Δικαστήριο, ειδικά για αυτό το θέμα:

» The use of data mining and networking algorithms, which are also revolutionizing modern marketing and national security systems, reflects an astounding development in applied mathematics; it constitutes powerful tool to build personal and professional networks; and it has nothing to do with close or intimate friendships of the sort that would require recusal. This common method of selecting Facebook «friends» undermines the rationale of Domville and the 2009 Ethics Opinion that judge’s selection of Facebook «friends» necessarily «conveys or permits others to convey the impression that they are in special position to influence the judge.»

Για τους πιο πάνω λόγους το Δικαστήριο έκρινε ότι η αίτηση εξαίρεσης ήταν αβάσιμη και την απέρριψε.

Νομίζω αξίζει να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο δικηγόρος (Israel Reyes) ο οποίος ήταν φίλος με τον δικαστή στο facebook ήταν πρώην δικαστής. Επομένως ίσως να δικαιολογείτο και η φιλία στο facebook μεταξύ τους αφού για κάποιο χρόνο ήταν συνάδελφοι.

Συναφές ζήτημα τέθηκε και πρόσφατα στο Κακουργοδικείο Λευκωσίας όταν μέλος του Κακουργοδικείου – πριν απαντήσουν οι κατηγορούμενοι στις κατηγορίες – ενημέρωσε τους τους διάδικους  ότι η σύζυγος δικηγόρου που εκπροσωπεί κατηγορούμενους στην παρούσα υπόθεση είναι ανάδοχος (νονά) του ανήλικου παιδιού της και ζήτησε να τοποθετηθούν. Και οι δύο πλευρές δεν έθεσαν ζήτημα εξαίρεσης.

Μπορείτε να διαβάσετε αυτούσιο το κείμενο της απόφασης εδώ.