Λογαριασμοί με ψευδώνυμο στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Λογαριασμοί με ψευδώνυμο στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Αναφορικά με το θέμα που προέκυψε σε σχέση με έρευνα της αστυνομίας κατά προσώπου που φερόταν ως ο διαχειριστής σατυρικού προφίλ στο twitter, της υπουργού Δικαιοσύνης κρίνω σκόπιμο να αναφέρω συνοπτικά τα εξής:
✍️ Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) προσφέρουν την δυνατότητα στους χρήστες να δημιουργούν ανώνυμους λογαριασμούς χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα και άλλα ονόματα.
✍️Σε αυτές τις περιπτώσεις η πραγματική ταυτότητα του χρήστη είναι κρυμμένη πίσω από το ψευδώνυμο.
✍️Είναι πολλές οι περιπτώσεις όπου χρήστες που έχουν προφίλ με ψευδώνυμα καταφέρονται εναντίον προσώπων διαπράττοντας αστικά αδικήματα όπως αυτό του λίβελλου, αλλά και οι πιο σοβαρές είναι οι περιπτώσεις που αφορούν παιδική πορνογραφία και διάπραξη άλλων σοβαρών αδικημάτων.
✍️Η αποκάλυψη της ταυτότητας του χρήστη που λειτουργεί πίσω από ψευδώνυμο σε ΜΚΚ είναι δυνατή μέσω της νομικής οδού. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ταυτοποίηση του IP address του συγκεκριμένου προφίλ.
✍️Πολίτης ο οποίος είναι π.χ. θύμα δημοσιευμάτων που ενέχουν λίβελο και έχουν ως προέλευση χρήση που χρησιμοποιεί ψευδώνυμο, μπορεί να επιδιώξει την έκδοση διαταγμάτων κατά των εταιρειών τηλεπικοινωνιών στα πλαίσια αστικής αγωγής που θα καταχωρήσει, με τα οποία θα ζητά την ταυτοποίηση του ip address ενός χρήστη και/ή την αποκάλυψη του, και στη συνέχεια εφόσον αποκαλυφθούν αυτές οι πληροφορίες, να προχωρήσει με την καταχώριση δεύτερης αστικής αγωγής για το καθαυτό αδίκημα λιβέλου κατά του προσώπου, του οποίου πλέον, η ταυτότητα θα αποκαλυφθεί. Αυτή η διαδικασία είναι ομολογουμένως, πολύπλοκη, χρονοβόρα και κοστοβόρα. Δεν υπάρχει όμως άλλη οδός.
✍️Από την άλλη, για να εμπλακεί η αστυνομία θα πρέπει να έχουν διαπραχθεί ή να πρόκειται να διαπραχθούν σοβαρά ποινικά αδικήματα από τις αναρτήσεις.
✍️Το θέμα ρυθμίζεται από τον περί Διατήρησης Τηλεπικοινωνιακών Δεδομένων με Σκοπό τη Διερεύνηση Σοβαρών Ποινικών Αδικημάτων Νόμος του 2007 (183(I)/2007).
✍️ Ο εν λόγω Νόμος προνοεί ότι η αστυνομία μπορεί να εξασφαλίσει διάταγμα από το Δικαστήριο που να διατάσσει μία ή περισσότερες εταιρείες τηλεπικοινωνίων (Cyta, Cablenet κλπ) να ταυτοποιήσουν, συνήθως, ένα IP address. Δηλαδή να αποκαλυφθεί το όνομα και η διεύθυνση του προσώπου συγκεκριμένου IP address. Στην συνέχεια αφού αποκαλυφθεί η ταυτότητα του χρήστη μπορεί να προχωρήσουν με την διερεύνηση της υπόθεσης.
✍️Υπάρχουν αυστηρές προϋποθέσεις για την έκδοση τέτοιου διατάγματος αποκάλυψης από το Δικαστήριο. Ο ανακριτής πρέπει με ένορκη δήλωση να καταθέσει στο Δικαστήριο πλήρη και εμπεριστατωμένη έκθεση γεγονότων και περιστατικών στα οποία βασίζεται η αίτηση η οποία απαραίτητα πρέπει να περιλαμβάνει – (i) τις λεπτομέρειες του σοβαρού ποινικού αδικήματος που διαπράχθηκε, διαπράττεται ή αναμένεται να διαπραχθεί, (ii) γενική περιγραφή της χρονικής περιόδου για την οποία απαιτείται πρόσβαση σε δεδομένα, (iii) την ταυτότητα του προσώπου που διέπραξε ή αναμένεται να διαπράξει το αδίκημα και στου οποίου τα δεδομένα επιδιώκεται η πρόσβαση, (iv) το όνομα, τη διεύθυνση και το επάγγελμα, αν είναι γνωστά, όλων των προσώπων η πρόσβαση στα δεδομένα των οποίων κρίνεται ότι εύλογα θα υποβοηθήσει στην διερεύνηση σοβαρού ποινικού αδικήματος∙
✍️Το IP address ενός χρήση του facebook ή του twitter μπορεί να εξασφαλιστεί σχετικά εύκολα με την χρήση λογισμικών. Υπάρχουν στο διαδίκτυο διάφορα.
✍️Η δυσκολία πάντα έγκειται στην ταυτοποίηση του ιδιοκτήτη του IP address του ψεύτικου προφίλ. Για αστικά αδικήματα υπάρχει η πρόσθετη δυσκολία που αναφέρω πιο πάνω.
✍️Το ζήτημα, βέβαια, είναι τεράστιο και έχει πολλές πτυχές. Αφορά την ελευθερία έκφρασης, ατομικά δικαιώματα αλλά και νομικά ζητήματα τα οποία τόσο στην Κύπρο ακόμα είναι σε εξέλιξη π.χ. το ερώτημα κατά πόσο το IP address αποτελεί προσωπικό δεδομένο.