Μπορεί ένα δημοσίευμα στο facebook να είναι λόγος απόλυσης;
Μπορεί ένα δημοσίευμα στο facebook να είναι λόγος απόλυσης;
Το πρόσφατο περιστατικό με το σεξιστικό δημοσίευμα υπαλλήλου του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ), κατά της βουλευτού κ. Ειρήνης Χαραλαμπίδου και στη συνέχεια η απόλυση του, εγείρει, μεταξύ άλλων, ενδιαφέρουσες πτυχές που άπτονται του εργατικού δικαίου και της νομιμότητας της απόλυσης.
Ειδικότερα, τίθεται το ζήτημα κατά πόσο είναι δικαιολογημένη (και άρα νόμιμη) η απόλυση υπαλλήλου ο οποίος προέβη σε ανάρτηση σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης , το οποίο εκλαμβάνεται ως προσβλητικό ή απαξιωτικό για τον εργοδότη του.
Με αφορμή αυτό, θα αναφερθούμε σε κάποιες από τις νομικές πτυχές που αναφύονται.
Ας θέσουμε το εξής παράδειγμα:
Ένας εργαζόμενος εργάζεται σε ασφαλιστική εταιρεία. Μετά από ένα αγώνα δημοσιεύει ένα υβριστικό δημοσίευμα στο facebook κατά διαιτητή ποδοσφαιρικού αγώνα – δηλαδή κάτι άσχετο με την εργασία του.
Μπορεί ο εργοδότης του να τον απολύσει για αυτό το λόγο;
Το γεγονός ότι η ανάρτηση έγινε εκτός ωρών εργασίας και δεν αφορά την δουλειά του εργαζόμενου διαφοροποιεί τα πράγματα;
Πρωταρχικά να αναφέρω ότι κάθε απόλυση υπαλλήλου θεωρείται παράνομη εκτός εάν γίνεται για ένα από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 5 του Περί Τερματισμού Απασχόλησης Νόμου. Το δε βάρος απόδειξης είναι στον εργοδότη να αποδείξει ότι η απόλυση ήταν νόμιμη.
Στο υπό συζήτηση θέμα, ο λόγος απόλυσης θα είναι ανάρμοστη συμπεριφορά. Προνοείται και στο Νόμο, αλλά και αποτελεί και σιωπηρό όρο της σύμβασης εργασίας, ότι ο υπάλληλος έχει καθήκον έναντι του εργοδότη του να συμπεριφέρεται σωστά και να μην «επιδεικνύει τέτοια διαγωγή ώστε να καθιστά εαυτόν υποκείμενον σε απόλυση χωρίς προειδοποίηση».
Στην Κύπρο δεν υπάρχει γνωστή νομολογία επί του ειδικού αυτού θέματος.
Στην Αγγλία όμως, από την οποία αντλούμε καθοδήγηση, είναι σαφές ότι οι αναρτήσεις εργαζομένων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να συνιστούν δικαιολογημένο λόγο απόλυσης ακόμα και όταν αυτές έγιναν εκτός ωρών εργασίας εάν αυτές επηρεάζουν την φήμη του εργοδότη.
Με βάση αυτές τις αποφάσεις , το βασικό ζήτημα που πρέπει να αποφασίσει ένας εργοδότης είναι κατά πόσο η συμπεριφορά του εργαζόμενου επηρεάζει την εργασιακή σχέση ή την ικανότητα του εργαζόμενου να ασκεί την εργασία του.
Επίσης, αν το δημοσίευμα έγινε από το κινητό του εργαζόμενου ή τον υπολογιστή του εκτός εργασίας , τότε η απόλυση θα είναι παράνομη εκτός εάν ο εργοδότης δείξει ότι το δημοσίευμα επηρεάζει την φήμη του.
Το εάν επηρεάζεται η φήμη του εργοδότη είναι πάντοτε θέμα γεγονότων. Λαμβάνονται υπόψη η φύση των εργασιών του εργοδότη, το λεκτικό της ανάρτησης και τα καθήκοντα του εργαζομένου.
Για να πετύχει ο εργοδότης να αποδείξει ότι η απόλυση είναι νόμιμη πρέπει να συντρέχουν οι εξής προυποθέσεις:
- Ο εργοδότης πρέπει να πιστεύει ότι η συμπεριφορά του εργαζόμενου είναι μεμπτή και αυτή η πεποίθηση να βασίζεται σε εύλογους λόγους.
- Να έχει διερευνήσει επαρκώς τις περιστάσεις
- Εάν το Δικαστήριο κρίνει η απόφαση απόλυση ήταν ανάμεσα στις εύλογες αποφάσεις που θα μπορούσε να λάβει ένας εργοδότης με βάση τα γεγονότα, τότε η απόλυση είναι δικαιολογημένη.
Συναφή με το θέμα που συζητούμε είναι κάποια θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα όπως το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής , το δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας αλλά και το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης. (άρθρα 8, 9 και 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων).
Τα πιο πάνω δυνατόν να τεθούν από την πλευρά του εργαζομένου στα πλαίσια αγωγής για παράνομη απόλυση, και θα πρέπει να εξεταστούν υπό το φως των γεγονότων της κάθε υπόθεσης.
Για παράδειγμα σε Αγγλική υπόθεση τέθηκε το επιχείρημα από την πλευρά εργαζόμενου ότι σχόλια στο προσωπικό του προφίλ στο facebook καλύπτονται από το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή διότι αυτό ήταν προσβάσιμο μόνο από τους φίλους του. Το Δικαστήριο εντούτοις, έκρινε ότι τα σχόλια δεν ήταν ιδιωτικά αφού θα μπορούσαν να αντιγραφούν από φίλους του εργαζόμενου και να δημοσιευτούν σε άλλα προφίλ και έτσι να καταστούν δημόσια.
Κατά συνέπεια η απάντηση στο ερώτημα που θέσαμε στην αρχή, δηλαδή εάν ένα δημοσίευμα εργαζομένου στο facebook μπορεί να οδηγήσει σε απόλυση, είναι θετική τηρομένων των όσων αναφέρθηκαν πιο πάνω.